Author: erikgevorgyan

Խմբով այցելեցինք ագարակ։ Կենդանիների հետ շփվելիս ստանում եմ մեծ և անբացատրելի տպավորություններ։ Ձիերը հավատարիմ և գեղեցիկ կենդանիներ են, նրանց կերակրելը, նրանց խնամելը իրոք մեծ բավականություն է։ Ագարակում սովորեցինք նաև մաքրել ձիերին, սանրել նրանց վարսերը, դա նույնպես շատ դրական լիցքեր է արթնացնում իմ մեջ։ Հույսով եմ, որ մյուս այցին ավելի շատ ժամանակ կանցկացնենք կենդանիների հետ։ Ձիերը դեռ վաղ ժամանակներից հավատարիմ են եղել իրենց տերերին, մեծ նշանակություն են ունեցել թե՛ պատերազմներում, թե՛ մի քաղաքից մյուսը գնալու համար։

• 

1․Սյունակներից ընտրեք մեկական արմատ և կազմեք բարդ բառեր

    Նեղ——ընծա—-նեղմիտ

Ոսկի——իջնել—-ոսկեծույթ

Այր———միտք——այրուձի

Ելնել——ծփալ—-ելեվեջ

Նոր——-ձի———նորընծա

Ողջ——-իրան—-ողջամիտ

2․

Բարակ—իմաստ—բարակիրան

Նոր———ունայն—-նորընտիր

Խոր———ընտիր—խորիմաստ

Ձեռք——-միտք—-ձեռնունայն

3․Գտնել հոմանիշները

1․

Խրթին——-դժվար․բարթ

Անվեհեր——խիզախ․անախ

Սքանչելի——հիանալի․հրաշագեղ

Սին——-փուչ․դատարկ

Բաղձանք——-իզձ․տենչանք

2․

Երիվար———ձի․նժույգ

Եղեռն——-ոճիր․ցեղասպանություն

Դաջել——-տպել․դրոշմել

Բանբիշ——-իշխանուհի․թագուհի

Մեծատուն———-հարուստ․ունևոր

М.р
1. кофе
2. дядя
3. потолок
4. Армен
5. пенал
6.жук
7.компьютер

Ж.р
1.мама
2. страна
3. стена
4. Армения
5. линейка
6. майка

С.р
1. животное
2. пламя
3. дерево
4. такси

Одуш.
1. мама
2. животное
3. дядя
4. Арман
5. Армения
6. жук

Неодуш.
1. страна
2. кофе
3. дерево
4. стена
5. потолок
6. линейка
7. пенал
8. майка
9. рай
10. такси
11. компьютер

Стол-столы

Стул-стулья

Друг-друзья

Волос-волосы

Глаз-глаза

Ухо-ушы

Компютер-компютеры

Время-времена

Окно-окны

Платье-платья

Дом-дома

Врач-врачя

Телефон-телефоны

Мяч-мячы

брат-брата

• 

• 

• 

• 

• 

3.  Ответьте  на вопросы. Запишите ответы:

+ да                 

Это хлеб?         Это стол?    Это мама?  Это дети?  Это врач?  Это сад?

— Да,это хлеб,       — Да,это стол,       — Да,это мама      — Да,это дети     — Да,это врач,    — Да,это сад

– нет

Это дедушка?  Это парк?   Это студент? Это книга?  Это кот?     Это семья?

-Нет, это не дедушка,        -Нет, это не парк,  -Нет, это не студент,     -Нет, это не книга,    -Нет, это не кот,  -Нет, это не семья,

4. Задайте вопросы:

          Это мальчик. Это он?

          1) Это мама.Это она?                     7) Это врач.Это он?

          2) Это студент.Это он ?                8) Это бабушка.Это она?

          3) Это сын.Это он ?                       9) Это папа.Это он?

          4) Это отец.Это он?                      10) Это дедушка.Это она?

          5) Это девочка.Это она?                 11) Это муж.Это он?

          6) Это собака.Это он?                   12) Это жена.Это она?

1).Կատարեք նման անդամների միացում.

l)5a + 2a

2)6b-4b

4)3y ~ y ~4y + 8 y

3) 2a + 7a- 5 a

5)4a-5b-2a-3b

2)Բացել փակագծերը և կատարեք նման անդամների միացում.

I) 5a – (2a + 3b)

3)7x-(4x-2y)

3)4y – (y – 3) 5)

4) 9m + (6n/ -7m 4)

5)(3a2 -5 a )-(a 2 -4 a )

3) Հաշվեք արտահայտության արժեքը.

1 ) 2a + 56, bpb a – 4, b – -3

2) 4m – 3n + 10, bpb m = – 5, n = -8

3) 5x + 2y-3z + 7 , bpb x = 6, y = -17, z = -3

4) 2ab – 3bc – 4ac , bpb a = 4, b – -2, c = 3

5) 3x-4y + xy – 46 , bpb x =-2, y = -6

4)Կատարեք բազմապատկում.

• l)a3 -a5
• 2)b2.b2
• 3)(-m2)- m* l)a3 -a5
• 4) (-x 2) ( – x 6) l)a3 -a5
• 5) y5.(-y6)

7)Բարձրացրեք աստիճան.

1)(a3)2 .

2) (x2)4

3) (-y4)3

4) (—a5)4

5)(-c8)5

5) Կատարել բազմապատկում․

 1, (x+2)*5=  10x

 2, 6(3y-4)= -6y

 3, (2m+3n)*7=35mn

 4, c(2a+5b)=7abc

 5, -4a(3b-2a)=-4ba²

6) Կատարել բազմապատկում

 1, (x+2)(x-3)= x²-x-6

 2, (5x+1)(2x+4)=10x²+22+4

 3, (3b+2)(4-b)=-3b²+10b+8

 4, (2y-5)(4y-3)=8y²-26+15

 5. ( 3a+4)(2a-3)=6a²-a-12

8) Կատարել բաժանում

1. 5b:b=5
2. 6a:(-6)=-a
3. (-3x):(-x)=3
4. 20z:5z=4z²
5. 6mn:3n=2mn²

9) Բարձրացրել քառակուսի․

1. (m+n)²=m²+2mn+n_­­­­­­­­­²
2. (p-q)²=p²-2pq+q²
3. (c-d)²=c²-2cd+d²
4. (2+a)²=4+4a+a²
5. (3-b)²=9-6b+b²

1)6. 7x²-6x-5x²+3x=x-(2x-3)

7. 6x+5-8y-3+5y-4x=2x+2-3y

8. 5ab-4a+6b+8a-2b+3ab=20a²b+4b+8a+3ab

9. 6a+7b-5c-4b+2a+c-5b-6a+2c=8a+7b-20bc+c

10. 5m-9+3n-7m+4n-5n-3m=-5m+2n

11. 8-7a-6ab+5b+10a+4ab-4a-11b-3=5-a-2ab-6b

2)6. 5b+(-3b-2c)+(b+4c)=3b+2c

7. (3k-6n)+(-2k+6n)=3k-6n-2kt+6nt

8. (4x+3)+(7-2x)=2(x+5)

9. (10x³-4x²)-(2x²-5x³)=6x²*(5x-2)

10. 5a³b²-9b⁴-(3a³b²-4b⁴)=b²*(2a³-5b²)

11. 4x²y-(3xy²+5x²y)+12xy²=xy*(-x+9y)

3)6. 2ab-7(a-2b), a=6, b=2

7. a(2b+5c)-4b(a-3c), a=-3, b=5, c=-4

8. 4(3-m)+2(n+1)-3(5-k)-11, m=7, n=4, k=8

9. (4-x)(2y+1)-(3y-2)(4x+3)-35, x=6, y=0

10. (2a-3b-4c)(c+2b-3a), a=-3, b=4, c=-5

11. 3x(5-3y)+2y(2x-1)-x+7y-9, x=2, y=5

4)6. c²*c⁵*c⁴=c¹¹

7. pⁿ*p²=p²ⁿ

8. xⁿ *x^k*x³=x^3nk

9. yⁿ⁺²*y³=y⁵ⁿ

10. z²ⁿ⁺³*z^n-5=⁵ⁿ

11. 3a²*5a⁴=15a⁶

5)6. (-5x+3y)*2x=10x²+6xy

7. (3a-4b+5c)*(-2)=-6a+8b-10c

8. x³(x²+x-2)=x⁵+x⁴-2x³

9. (3y²+4y-1)*(-5y⁶)=-5y⁶*(3y²+4y-1)

10. 4a³(2a²-5a-3)=8a⁵-20a⁴-12a³

11. (-4z⁵+2z²-10z)*2z³=(2z²+10z²²*z

6)6. (7z-3)(5z-2)=35z²-29z+6

7. (2-4x)(1-3x)=12x²-10x+2

8. (3-2x)(5x+1)=-10x²+13x+3

9. (4b-5c)(3b+4c)=12b²+bz-20c²

10. (2x-5y)(3x-2y)=6x²-19xy+10y²

11. (4a²+5b²)(3a²-4b²)=12a⁴-a²b²-20b⁴

7) 6. (x³)⁷=x²¹

7. (-y¹⁵)³=-y⁴⁶⁵

8. (b⁶)²=b¹²

9. (z³)ⁿ=z³ⁿ

10. (y^k)⁵=y^5k

11. (x_­­­²ⁿ)⁸=x¹⁶ⁿ

8)6. 8ab:4b=2ab²

7. 15xy:(-3x)=-5y

8. 9abc:6bc=ab²c²

9. 8xyz:(-2xz)=-4y

10. (-12mn):4mn=-3m²n²

11. a⁸:a⁵=a³

9)6. (x+5)²=x²+10x+25

7. (x+1)²=(x-1)*(x+3)

8. (3a-b)²=9a²-6ab+b²

9. (5z+t)²=25z²+10tz+t²

10.(a-4)²=a²-8a+16                                                     

11. (3x-2y)²=9x²+12xy+4y²

ՎԱՆԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ԱՌԱՋԱՎՈՐ ԱՍԻԱՅԻ ԳԵՐՏԵՐՈՒԹՅՈՒՆ

Մեկ միասնական տերության մեջ Հայկական լեռնաշխարհի համախմբման բուռն ընթացքը պայմանավորված էր նրա հիմնական բնակչության հայկական էթնիկ ընդհանրությամբ և ընդհանուր թշնամուն՝ Ասորեստանին համատեղ ուժերով դիմակայելու անհրաժեշտությամբ: Ստեղծվում է Վանի թագավորությունը, որն ասուրերեն արձանագրություններում կոչվում է Նաիրի և Ուրարտու, տեղական սեպագիր աղբյուրներում՝ Բիայնիլի (կապված Վանի անվան հետ), իսկ Աստվածաշնչում՝ Արարատ:

Բարեփոխումները
  Վանի հայկական թագավորության հզորության և տարածաշրջանային գերտերություն դառնալու գործում կարևոր դեր են խաղում Իշպուինի թագավորի (Ք.ա. մոտ 825-810թթ.) օրոք սկսված և Մենուաի գահակալության ընթացքում շարունակված բարեփոխումները: Իշպուինիի գահակալության առաջին շրջանում անցկացված բարեփոխումները կապված էին միայն նրա անվան հետ, իսկ երկրորդ շրջանում հեղինակակից է հանդես գալիս նրա որդի Մենուան, ինչը երևում է նրանց համատեղ կանգնեցրած արձանագրություններից: Մասնավորապես. եթե գրային բարեփոխումը՝ տեղական սեպագրի ստեղծումը տեղի է ունեցել Իշպուինիի կառավարման սկզբնական շրջանում, ապա կրոնական բարեփոխումը՝ ողջ տերության համար միասնական դիցարանի (պանթեոնի) ստեղծումով, կատարվել է նրա գահակալության երկրորդ շրջանում, դրանով է պայմանավորված, որ դիցարանի արձանագրումը <<Մհերի դուռ>> կոչվող ժայռի վրա, կատարվել է երկուսի անունով: Ամենայն հավանականությամբ, նույնպիսի հեղինակցություն է գործել ռազմական ոլորտում անցկացված բարեփոխումների ընթացքում, որոնցում կարևորվում է նախկին դաշնային աշխարհազորի փոխարինումը արհեստավարժ կանոնավոր, ըստ զորատեսակների բաժանված զինված ուժերով: Դրա վկայությունն են արձանագրություններում գործածվող տերմինները. դաշնային բանակն արտահայտող <<երկրների (զինված) մարդիկ>>, <<աշխարհազոր>> գաղափարագրերը փոխարինվում են արհեստավարժ զինվորականությունն արտահայտող տերմինով: Իրականացվում են նաև բանակի վերազինում և այլ միջոցառումներ; 

Տեղեկանք. Վանի տիրակալները մարզական մրցույթները (հնարավոր է՝ նաև զորավարժանքները) վերածել էին համաժողովրդական տոնախմբությունների: Նրանք ոչ միայն կազմակերպել են նման միջոցառումներ, այլև կարգադրել են քարագիր արձանագրություններով <<անմահացնել>> դրանցում գրանցված բացառիկ նվաճումները: Նման գրանցում է Մենուա արքայի ձիու ցատկի մասին բնագիրը, որն իրավամբ համարվում է համաշխարհային ռեկորդի գրանցում:
   <<Խալդյան զորությամբ Մենուա Իշպուինորդին ասում է. – Հենց այստեղից նժույգը՝ Արծիբի անուն(ով), Մենուաի տակ ցատկեց քսաներկու կանգուն :

Մենուայի նժույգի անունը ՝ Արծիբի, հայերեն  <<արծիվ>> բառն է (սեպագիրը չուներ <<Վ>> հնչյունը, ինչի հետևանքով այն փոխանցվում էր <<Բ>>-ով): <<Կանգուն>> երկարության չափը հավասար է 51.8 սմ, այսինքն՝ Մենուայի նժույգը ցատկել է 11 մ 39 սմ: Ձիասպորտում նժույգի ցատկի համաշխարհային ռեկորդը՝ սահմանված մինչև 1914 թ., 11 մ 28 սմ է եղել: Մենուայի Արծիբի ձիու ռեկորդը գերազանցվել է միայն 1975 թ.: 2800 տարի անգերազանցելի մնալով՝ Մենուայի ցուցանիշը համաշխարհային պատմության մեջ ամենաերկար պահպանված ռեկորդն է: 
    Ուշագրավ է, որ արձանագրությունը հայտնաբերվել է Վանի քարաժայռտերի և Վարագա լեռների միջև գտնվող հարթավայրում, որը դարեր շարունակ ձիարշավարան է եղել հայկական բանակի համար: 
    Սա իր տեսակի մեջ եզակի տեղեկություն չէ: Նման ուշագրավ արձանագրություն էլ պահպանվել է Ք.ա. 8-րդ դարի  վերջին և 7-րդ դարի սկզբին իշխած Արգիշթի Բ-ից , որը պատմում է մարզական նետաձգության ժամանակ ունեցած 492 մ (<<950 կանգուն>>) արդյունքի մասին: 
   <<Արգիշթի Ռուսայորդին նետը վերագցեց հենց այս տեղից՝ Գիլուրա (գյուղի) անտառի առջև(ից), մինչև Իշպիլի Բատուորդու այգին՝ ինն հարյուր հիսուն կանգուն>>: 

Արշավանքների նախապատրաստումը
  Մենուայի միանձնյա կառավարման շրջանում (Ք.ա. մոտ 810-786թթ.) Վանի թագավորությունը հասնում է աննախադեպ հզորության: Երկիրը տնտեսապես հզորացնելու համար նա կատարում է բազմաթիվ գործեր, որոնցից հատկապես նշանավոր է շուրջ 70 կմ երկարությամբ <<Մենուայի ջրանցքի>> կառուցումը, որն օգտագործվում է մինչ օրս:
    Հատուկ ուշադրություն է դարձվում ռազմական շինարարությանը. երկրի ռազմավարական ուղղություններում ամրոցաշինական մեծ ցանց է ստեղծվում: Հյուսիս-արևելյան Մեծ Արարատ (Մասիս) լեռան ստորոտում, Արաքսի աջ կողմում նա իր անվամբ կառուցում է Մենուախինիլի քաղաքը՝ դարձնելով այն պետության հյուսիսային գլխավոր հենարանը: Հիմնվում են մի քանի ամրոցներ նաև հյուսիսում: Արածանիի ափին հիմնադրվում է Ներքին Խնձորի (Քայալը-դերե)  հզոր ամրոցը: Դրանով հսկողության տակ են վերցվում կարևոր ճանապարհներ, այդ թվում նաև Արաքսի ափով ձգվող առևտրական մայրուղու զգալի մի հատված: Տասնյակ ամրոցներ են կառուցվում նաև պետության կենտրոնական շրջաններում: Այս շարքում Մենուայի շինարարական գործունեության գլուխգործոցներից է Վերին Անձավի նշանավոր բերդաքաղաքը, որը հսկում էր Տուշպա մայրաքաղաքի մատույցները հյուսիս-արևելքից: Ուրիմիո լճի ափերին հիմնվում են Կալաթգահի խոշոր ամրոցը և բազմաթիվ այլ ամրոցներ՝ ձևավորելով ռազմական հենակետի մի հզոր շղթա:

Արշավանքները
   Մենուայի առաջին արշավանքները միտված էին ամրապնդելու Վանի կենտրոնական իշխանությունը հայկական լեռնաշխարհի երկրամասերում: Նրա առաջին քայլերից մեկն է լինում Հայկական պար լեռնաշղթայի արևելյան հատվածում՝ Էրիկուախիրում ամրապնդվելը, որը մտնում էր Էթունյան համադաշմնության մեջ:

Վերջինս միավորում էր Արարատյան դաշտը, Սևանա լճի ավազանը  և դեպի արևմուտք, մինչև Տայք ընկած շրջանները: Համապետական խնդիրներից էլնելով՝ Մենուան Էրիկուախիից  հետո հարկատու է դարձնում Էթիունին (հիմնվում է ռազմավարական խոշոր հենակետ՝ Մենուախինիլին) և պետության հյուսիս-արևմուտքում՝ Դիաուխի-Դայաենին (Տայք) Շաշիլու  կենտրոնական քաղաքով: Դիաուխիի արքան ներկայանում է Մենուային՝ մատուցելով հարուստ ընծաներ և պարտավորվելով վճարել հարկեր ու մասնակցել նրա արշավանքներին հեծյալ և հետևակ զորքով: Սրանով հայկական պարից մինչև Ներքին Տավրոսի արևելյան հատվածը՝ Այծպտկունքի լեռնաշղթայով հանդերձ, վերցվում է հսկողության տակ: Ապահովվում է պետության ներքին հարթավայրային շրջանների անվտանգությունը: Առավել դյուրամատչելի հատվածներում, հատկապես Բասենի դաշտում, կառուցվում են ամրոցներ:
    Հյուսիսում թիկունքն ամրապնդելուց հետո Մենուան աշխուժացնում է արտաքին քաղաքականությունը հարավային ուղղություններով: Հարավ-արևմտյան ուղղությամբ Մենուայի ձեռնարկած ռազմական արշավանքներն արգասաբեր էին: Նրա բանակը, հատելով Հայկական Տավրոսը, հաղթարշավով հասնում է մինչև Կումենու և Ասորեստան: Մեկ այլ արշավանք էլ իրականացվում է դեպի Ալզիի (հետագա Մեծ Հայքի Ազձնիք նահանգի տարածքում) ուղղությամբ և այդ հայկական երկրամասով հսկողության տակ է վերցնում Հայկական Տավրոսի կենտրոնական հատվածի լեռնանցքները: Մենուան այդպիսով ընդլայնում է կենտրոնացված պետության սահմաններն ընդուպ մինչև Արածանիի հետ Մեղրագետի միախառման շրջան՝ ընգրկելով ողջ Մշո դաշտը, որտեղից հայտնի են նրա մի քանի արձանագրություններ:
    Արևմտյան ուղղությամբ Ծուփանին (համապատասխանում է Մեծ Հայքի Ծոփքին) և այլ տարածքներ Մենուան միավորում է (իր կողմից նշանակաված կառավարչի ընդհանուր վերահսկողության ներքո) Արարատյան կենտրոնական պետությանը և իր բանակը դուրս բերում Արևմտյան Եփրատի բնագիծ՝ սպառնալով անդրեփրատյան տիրապետություններին, որոնք ավանդույթի ուժով կոչվում էին <<խեթական>>: Դրանցից Մելիտեայի (Մալաթիա) արքան խուսափում է առճակատումից՝ պարտավորվելով Մենուային վճարել է հարկեր: Նվաճված միավորներից Շեբեթերիան կցվում է բիայնական պետությանը՝ կենտրոնական իշխանության նշանակած կառավարչի ընդհանուր վերահսկողության ներքո:
Դեռևս Մենուայի կառավարման առաջին տարիներին՝ Ք.ա. 810-809թթ.  Վանի թագավորության բանակն արշավանք էր ձեռնարկել Մանա երկրի դեմ: Հիմնական գործողություններն այդ ուղղությամբ ծավալվում են հետագայում՝  պետության դիրքրերն արևմուտքում ամրապնդելուց հետո:
    Մերձուրմյան ավազանում Մենուայի առաջին ձեռքբերումը, մի կողմից՝ Ուրմիայի հարավափնյա շրջանների նվաճումն էր Մանայի թագավորությունից Ք.ա. 803-2թթ.  հետո: Բիայնական բանակը շարունակում է արշավանքը՝ նվաճելով նաև Մեյշթա (Մեսսի) քաղաքը:
    Այսպիսով,  Ք.ա. 800թ. սահմաններում մերձուրմյան ավազանում ձեռք են բերվում ռազմավարական առումով կարևոր նշանակություն ունեցող տարածքներ:
    Մանայի թագավորությունն ընդունում է Մենուայի գերիշխանությունը:
    Վանի բանակը շարունակում է հաղթարշավը Ուրմիայից հարավ-արևելք ընկած տարածքներում՝ հասնելով մինչև Դիալա գետի ավազան (Շաթիրա և Բուշտու):
    Այս նոր արշավանքներով Մենուան վերահսկողության տակ է վերցնում զագրոսյան առևտրական ուղիների զգալի մասը՝ նպատակ ունենալով կտրել Ասորեստանին Իրանական բարձրավանդակի կամ նրա միջնորդությամբ ստացող հումքի աղբյուրներից:
    Ասորեստանի փորձերը՝ կասեցնելու Վանի թագավորության առաջխաղացումը Ք.ա. 791 թ., ավարտվում են անհաջողությամբ:
    Մենուան իր նոր արշավանքով վերջնականապես հաստատում է Վանի թագավորության իշխանությունը  Ալզի-Աղձնիքում՝ Կուտումե (Կոտոմ՝ Վանա լճի հարավ-արևմտյան ափամերձ շրջանում) քաղաքով և Շաշնու-Սասունում:

Եզրակացություն
   Մենուայի հաղթարշավների շնորհիվ Հայկական լեռնաշխարհի հիմնական մասը միավորվում է մեկ կենտրոնացված պետության մեջ, իսկ հյուսիսային շրջանների իշխանությունները թեպետ չեն մտնում Վանի տերության մեջ, բայց ընդունում են նրա գերիշխանությունը: Միաժամանակ, իր իշխանության երկրորդ շրջանում Վանի արքան ոչ միայն իր գերիշխանությունն  է հաստատում Ուրմիո լճի ավազանից շատ հարավ և Եփրատից արևմուտք, այլ վերահսկողություն է սահմանում Զագրոսյան լեռներով դեպի արևելք և դեպի Փոքր Ասիա տանող ռազմավարական ուղիների վրա: Մենուան առաջին մարտավարական հաղթանակն է տանում տարածաշրջանի գերտերության՝ Ասորեստանի նկատմամբ և Բիայնիլի-Արարատ-Ուրարտու հայկական պետությունը վերածում է տարածաշրջանային գերտերության

Ծագում

Երվանդունիների մասին պահպանված տեղեկությունները հակասական են։ Այդ պատճառով Երվանդունիների ծագումը, Հայաստանում նրանց միասնաբար և անընդմեջ իշխելու հանգամանքները դեռևս վիճելի են պատմագիտության մեջ։ Ք.ա. 681 թվականին Ասորեստանի Սենեքերիմ արքայի որդիներ Սարասարը և Ադրամելեքը սպանում են իրենց հորը և փախչում Հայաստան։ Ենթադրվում է, որ նրանք հիմնադրել են այս հարստությունը։

Ըստ Մովսես Խորենացու, Հայոց թագավոր Երվանդ Ա Սակավակյացը և նրա գահաժառանգ որդի Տիգրանը Մարաց թագավոր Աժդահակի ժամանակակիցներ էին։ Այս տեղեկությունը հաստատվում է նաև Տիգրանի և նրա հոր մասին Քսենոփոնի հաղորդմամբ։

Պերգամոն քաղաքից 12կմ հեռավորության վրա գտնված մի հունարեն արձանագրության մեջ Հայաստանի սատրապ Երվանդ Բ–ին վերագրված է բակտրիական ծագում։ Իսկ Կոմմագենեի Անտիոքոս Ա Երվանդունի թագավորի նախնիներին նվիրված Նեմրութ լեռան արձանագրության մեջ Երվանդունիները դասված են Դարեհ Աքեմենյան արքայի հաջորդների ցանկում։ Քանի որ Երվանդ Բ Աքեմենյան Արտաքսերքսես II արքայի փեսան էր, ուրեմն նրա սերունդը կարող էր մայրական գծով ճանաչվել Աքեմենյան։ Երվանդունիների Աքեմենյան շառավիղ լինելու հանգամանքը երբեմն ընդգծվել և գերագնահատվել է։ Ստրաբոնը Երվանդ Դ Վերջինին համարում է Դարեհ I–ի զինակից Հիդարնեսի սերունդ։

Ստրաբոնի այդ վկայության հիման վրա ուսումնասիրողները կարծում են, որ Դարեհ I-ը, վերացնելով Հայաստանի թագավորությունը, որի գահակալները սերում էին Երվանդ Ա Սակավակյացից, Հայաստանի սատրապ է նշանակել Հիդարնեսին, և նրա հաջորդները ժառանգաբար իշխել են մինչև մ.թ.ա. 3-րդ դարի վերջը։ Որովհետև այդ տոհմում հիշատակվում են Երվանդ անունով չորս թագավոր ու սատրապ, ուստի ենթադրում է, որ Հիդարնես Ա կամ նրան հաջորդած համանուն որդին, իրենց իշխանությունը Հայաստանում ամրապնդելու համար խնամիացել են հայոց Երվանդունիների տոհմի հետ։