1․ Ներկայացնել այն գործոնները որոնք, նպաստում են ժողովրդական պայթյունի, յուրաքանչյուր գործոնի դերը ներկայացնել առանձին երկրների օրինակով։
Բնակչության թվի այդպիսի աննախադեպ աճը ստացավ ժողովրդագրական
պայթյուն անվանումը: Այն հատուկ էր Աֆրիկայի, Ասիայի և Լատինական Ամերիկայի
նորանկախ երկրներին, որտեղ բժշկության ոլորտում ունեցած ձեռքբերումների շնորհիվ
էապես կրճատվել էր մահացությունը, իսկ ծնելիությունը շարունակում էր մնալ բարձր:
Մեր օրերում այդ երկրներին բաժին է ընկնում երկրագնդի բնակչության թվի տարեկան
աճի 90%–ը: Ներկայումս երկրագնդի բնակչության թիվը տարեկան աճում է 1,2–1,3%–ով
կամ 80–85 մլն մարդով: Բերված դիագրամից պարզ երևում է, որ բնակչության թվի 1 մլրդ–
ով ավելանալու ամենակարճ ժամկետը եղել է 12 տարի (1987–1998 թթ.)
2. Բնակչության վերարտադրության վրա ի՞նչ գործոններ են ազդում։
Աշխարհի տարբեր երկրներում և տարածաշրջաններում բնակչության աճի տեմպերը
տարբեր են, քանի որ տարբեր է ծնունդների ու մահացությունների թիվը, այսինքն բնական շարժը, ինչպես նաև տվյալ երկիր կամ տարածաշրջան ներգաղթողների և երկրից հեռացողների թիվը, այսինքն մեխանիկական շարժը: Երկրների մեծ մասում բնակչության
թվի աճի հիմնական աղբյուրը բնական շարժն է: Բնակչության բնական շարժը
բնակչության թվի փոփոխությունն է, որը տեղի է ունենում բնական եղանակով` ծննդի և
մահացության արդյունքում: Բնական շարժի հետևանքով մարդկանց սերունդների
անընդհատ վերարտադրության և հերթափոխման գործընթացի ամբողջությունը կոչվում
է բնակչության վերարտադրություն: Բնակչության վերարտադրության վրա ազդում են
ինչպես կենսաբանական, այնպես էլ տնտեսական, սոցիալ–մշակութային,
ժողովրդագրական և հոգեբանական գործոնները: Թեև ծնունդը և մահը իրենց էությամբ
կենսաբանական գործընթացներ են, սակայն դրանց վրա որոշիչ ազդեցություն են թողնում
հասարակական գործոններն ու պայմանները: Բնակչության բարեկեցության աճը,
կրթական և մշակութային մակարդակի բարձրացումը, կանանց զբաղվածության աճը,
ուրբանիզացման մակարդակի բարձրացումը, երեխաների կրթության և
դաստիարակության վրա կատարված ծախսերի աճը սովորաբար իջեցնում են
ծնելիության ցուցանիշները: Բնակչության ծնելիության մակարդակը պայմանավորված է
նաև հասարակության մեջ կնոջ դերով, ազգային ավանդույթներով ու կրոնական
պատկանելությամբ: Մասնավորապես բարձր ծնելիությունը խրախուսում են
մահմեդական և բուդդայական կրոնները: Բնակչության վերարտադրության վրա
ուղղակի և անուղղակի կերպով շատ մեծ բացասական ազդեցություն են թողնում
պատերազմները: Այսպես՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հետևանքները մի
շարք պետությունների ¥Ռուսաստան, Ուկրաինա, Լեհաստան, Գերմանիա և այլն)
բնակչության բնական վերարտադրության ցուցանիշների վրա ալիքաձև կերպով զգացվել
է երկար տասնամյակների ընթացքում: Ներկայումս աշխարհի բնակչության բնական աճի
միջին ցուցանիշը 1,26% է:
3. Նշված երկրները դասավորել ըստ վերարտադրության առաջին և երկրորդ տիպի: Նշել ուրվագծային քարտեզի վրա։
Կանադա, Բրազիլիա, Նիգերիա, Սուդան, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Սինգապուր, Չիլի, Ավստրիա, Չինաստան, Մեծ Բրիտանիա, Մեքսիկա, Արգենտինա, Հունաստան, Իտալիա, Լյուքսենբուրգ, Ղազախստան, Նորվեգիա, Գերմանիա, Հնդկաստան, Չադ, Պակիստան, Մոնղոլիա, Բելառուս, Բոլիվիա, Ավստրալիա։
Էրիկ Գևորգյան 